Deha, sanatsal üretimdeki 'tanrı parçacığı'dır!

AA - Kasım 02, 2025 00:20 | Son Güncelleme Tarihi: Kasım 02, 2025 00:20

Yazar Güray Süngü, İstanbul Rami Kütüphanesi'nde 1 Kasım Dünya Yazarlar Günü dolayısıyla bu yıl ilki düzenlenen "Uluslararası Yazarlar Buluşması" kapsamındaki "Dijitalleşme Döneminde Yazarlık Etiği ve Sorumluluğu" oturumunda, "Bizim odaklanmamız gereken mesele dehanın kendisidir. Dehanın, durum ne olursa olsun, ortaya bir şey koyma iştiyakı vardır. Örneğin Neşet Ertaş kendisini dinleyecek kimse olmasa bile türkü söylemeye devam ederdi. Bu durum, sanatsal üretimdeki 'tanrı parçacağı'dır." dedi.

Kapat

HABERİN DEVAMI

1 Kasım Dünya Yazarlar Günü dolayısıyla bu yıl ilki düzenlenen "Uluslararası Yazarlar Buluşması", Rami Kütüphanesi'nde gerçekleştirildi.

Esenler Belediyesi, Rami Kütüphanesi, İslam Ülkeleri Akademisyenler ve Yazarlar Birliği (AYBİR) işbirliğiyle gerçekleştirilen, Türkiye'den ve Balkanlardan seçkin yazarları bir araya geldiği programda, "Dijitalleşme Döneminde Yazarlık Etiği ve Sorumluluğu" oturumu yapıldı.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Veysel Bozkurt'un yönettiği oturumda, yapay zekanın yazarlık üzerindeki etkisi ele alındı.

- "HİÇBİR TEKNOLOJİ İNSANLIK TARİHİNDE YAPAY ZEKA KADAR HIZLI KABUL GÖRMEDİ"

Bozkurt, dijitalleşmenin giderek hayatın her alanına hakim olduğunu ve bu sürecin yapay zekayla yeni bir boyut kazandırdığını söyledi.

Yapay zekanın yazarlığı da etkileyeceğine işaret eden Bozkurt, "Bu noktada, 'Böyle bir etki durumunda biz, kendimizden daha zeki varlıkları kontrol edebilecek miyiz' sorusu önemli bir hale gelmektedir. Hiçbir teknoloji, insanlık tarihinde yapay zeka kadar hızlı kabul görmedi." dedi.

- "YAZARLIK BELKİ KAYBOLMAYACAK AMA EVRİM GEÇİRECEK"

Yazar İsmihan Şimşek, yapay zekanın yazarlığı herkese açık hale getirerek, demokratikleştirdiği yorumunu yaptı.

Senarist ve gazeteci arkadaşlarından yapay zekadan nasıl faydalandıklarını öğrendiğini aktararak Şimşek, "İşlerini çok kolaylıkla hallettiklerini gördüm. Şu anda yapay zeka, bir 'ortak yazar' olarak kullanılıyor. Bu bir anlamda yazarı asiste etmek. Biz bazı yazarların da önceden bu tür asistanlık hizmeti aldığını biliyoruz. Bu anlamda süreç biçim değiştirerek devam ediyor." değerlendirmesini yaptı.

Şimşek, yazarlık ve yapay zeka ilişkisinin oldukça önemli sonuçlar ortaya çıkardığına dikkati çekerek, şunları anlattı:

"Yazarlık temel olarak deneyimlerimizden, duygularımızdan doğruyor. Bir yapay zeka böyle bir deneyime sahip olmadığı için, onun yazdığı 300 sayfalık bir romanda böyle bir duyguyu verip veremeyeceğini sormamız gerekiyor. Ama öte yandan yapay zeka yardımıyla yazılan metinlerin olduğunu da biliyoruz. Bu bizi yazar ve yapay zekanın birlikte yazdığı metinlere getiriyor. Anlaşılan o ki yazarlık belki kaybolmayacak ama bir evrim geçirecek."

Bir yazıya şekil veren en önemli unsurun deneyim olduğunu belirten İsmihan Şimşek, yapay zekanın ürettiği metinlerin hiçbir zaman ilham, sezgi ve deneyime sahip olmadığı için insani üretime erişemeyeceği görüşünü paylaştı.

- "ODAKLANMAMIZ GEREKEN MESELA DEHADIR"

Yazar Güray Süngü ise yapay zeka ve insan arasındaki ilişkinin uzun zamandan beri insanlığın gündeminde olduğunu söyleyerek, "Birçok roman, öykü ve filmde bu konular ele alındı. Bununla birlikte bizim odaklanmamız gereken mesele dehanın kendisidir. Dehanın durum ne olursa olsun, ortaya bir şey koyma iştiyakı vardır. Örneğin Neşet Ertaş kendisini dinleyecek kimse olmasa bile türkü söylemeye devam ederdi. Bu durum, sanatsal üretimdeki 'tanrı parçacağı'dır." diye konuştu.

Artık yapay zeka gibi bir durumu hesaba katarak metin üretmek gerektiğini ve bir yazar olarak ilkel tarafta durduğunu belirten Süngü, "Romantik bir insan olarak benim için önemli olan yapay zekanın Franz Kafka kadar iyi bir metin yazması değil. Bu elbette mümkündür. Benim için önemli olan, Kafka'yı Kafka yapan hikayesidir. Yapay zeka, tam olarak buna sahip olamaz." ifadelerini kullandı.

Yazar ve editör Aykut Ertuğrul ise temel olarak sorulması gereken sorunun, "İnsanı insan yapan asıl şey nedir?" olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Dijitalleşme tufanıyla birlikte yapay zekanın insanı geçip geçemeyeceği her yerde sürekli konuşuluyor. Bu konuda sonsuz tahminler yapılıyor. Burada unuttuğumuz asıl mesele insanı ayırt edici özelliğin ne olduğudur. Garri Kasporov'a yapay zeka 'Deep Blue'yu nasıl yendiği sorulduğunda, 'Ben bir makine karşısında sadece insan gibi oynayarak, sezgilerimle ve hatalarımla birlikte kazanabilirdim' cevabını veriyor. Yapay zeka çoktan insandan daha iyi metinler yazdı. Ben bu soruyla ilgilenmiyorum. Bu popüler kültüre metin üretenlerin meselesi. Benim için önemli olan, insan, dolayısıyla yazar olmanın anlamı üzerine düşünmek. Bu çok daha anlamlı ve önemli bir mesele."

Bu yıl ilki gerçekleştirilen "1. Uluslararası Yazarlar Buluşması"nda yapay zeka, dijitalleşme ve yazarlık etiği gibi güncel konular, dokuz konuşmacının katılımıyla üç farklı oturumda tartışıldı.

Program sonunda elde edilecek çıktılar kitaplaştırılacak, sonuç bildirileri yayımlanacak ve yazarlar arasında kalıcı bir işbirliği ağı kurulacak.

Etiketler:

deha sanatsal üretim tanrı parçacık