İBB'nin metro ihalelerinde 697 milyon liralık kamu zararı iddiası

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca, "İmamoğlu çıkar amaçlı suç örgütü"ne yönelik soruşturma kapsamında hazırlanan iddianamede, pazarlık usulüyle yapılan "Kirazlı-Halkalı-Üniversitesi Metro Hattı" ve "M1 Hattı Elektromekanik Sistemleri" ihalesinin "rüşvet" anlaşması sonucu Yapı Merkezi ve iş ortaklarına verildiği iddia edildi.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturmada 105'i tutuklu, 5'i "müşteki şüpheli" olmak üzere toplam 407 şüpheli hakkında hazırlanan iddianamede, ihalenin iptal edilmesinden sonra firmalar tarafından yatırılan 697 milyon lira tutarındaki geçici teminatın Hazine'ye gelir kaydedilmemesi nedeniyle kamu zararına yol açıldığı belirtildi.

Sürecin 2017'de başlatılan, farklı gerekçelerle iptal edilen ihalelerin ardından yeniden açılan Kirazlı–Halkalı Metro Hattı Projesi'nde yaşandığına işaret edilen iddianamede, ihalenin yapılacağı 26 Eylül 2024'ten bir gün önce İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan yazılı ihbarda, yaklaşık maliyetin 22,5 milyar lira civarında olduğu bilgisinin sızdırıldığını, ihalenin de bu tutara çok yakın bir bedelle Yapı Merkezi AŞ'ye verileceğinin önceden belirlendiğinin beyan edildiği öne sürüldü.

İddianamede, söz konusu iddiaların ortaya atılmasından bir gün sonra gerçekleştirilen ihalenin, 22 milyar 469 milyon lira + KDV teklif veren "Yapı Merkezi-AKM Yapı-KCT Yol Ortaklığı"nın kazandığı bilgisi yer aldı.

İhalenin 27 Eylül 2024'te Raylı Sistemler Daire Başkanı Ceyhun Avşar tarafından onaylandığı, 7 Ekim 2024'te "rekabetin beklenilen düzeyde gerçekleşmediği" gerekçesiyle idarece iptal edildiği ve firmaların yatırdığı 697 milyon liralık teminatın iade edildiği belirtilen bilirkişi raporuna da iddianamede yer verildi.

Bu iptalin, ihaleyi kazanan Yapı Merkezi AŞ'nin kesinleşmiş SGK borcu nedeniyle gerçekleştiği tespiti bulunan raporda, "Normal şartlarda firma sözleşme imzalayamayacağı için 697 milyon liralık geçici teminatın Hazine'ye gelir kaydedilmesi gerekirken ihalenin iptaliyle bu teminatlar iade edilmiştir." değerlendirmesinde bulunuldu.

Savcılığın yaptığı değerlendirmede, her ne kadar ihalenin iptalinin gerekçesi olarak yeterli rekabet şartlarının oluşmadığı gösterilmişse de ihalenin pazarlık usulüyle yapılması nedeniyle bunun gerçeği yansıtmadığına işaret edildi.

"Pazarlık usulüyle yapılan ihalede önce ihaleye katılan firmalar belirlenmekte, akabinde ilk ve ikinci turda ayrı ayrı firmalardan teklifleri alınmaktadır." ifadelerine yer verilen iddianamede, şu değerlendirmeler yer aldı:

"Rekabet şartlarının oluşmadığının düşünülmesi halinde, ihale iptalinin bu aşamalarda gerçekleştirilmesi mümkünken sözleşme aşamasına geçildiğinde Yapı Merkezi isimli firmanın SGK borcunun olduğunun öğrenildiği zaman ihalenin iptal edilmesi, yapılan ihalenin Ekrem İmamoğlu liderliğinde kurulan suç örgütünün kurgusal bir ihale sistemi işlettiğini ve suç örgütünün talimatıyla ihalenin iptal edildiğini ortaya koymaktadır. Çünkü bu durumda yapılan rüşvet anlaşmasına binaen suç örgütü tarafından menfaat elde edilemeyeceği gibi rüşvet anlaşmasına dahil olan firmaların bu işten zarar etmesi nedeniyle gerçekleşen kurgunun ifşa olması da kuvvetle muhtemeldir."