Zombi uydu 57 yıl sonra sinyal yayınladı

Uzayda yörüngede dönen ve uzun yıllar sessiz kalan bir uydu, yaklaşık altmış yıl sonra aniden güçlü bir elektromanyetik sinyal yayınlayarak bilim insanlarını şaşırtmıştır. Avustralya'nın batısında yer alan Murchison Radyo Gözlemevi'nde çalışan araştırmacılar, 13 Haziran 2024 tarihinde otuz nanosaniyeden daha kısa süren bu gizemli sinyali tespit etmiştir. Söz konusu sinyal, diğer tüm gök cisimlerinden gelen sinyalleri bastıracak kadar güçlü olması nedeniyle başlangıçta derin uzaydan gelen yeni bir gök cismi keşfi olarak değerlendirilmiştir. Ancak yapılan detaylı analizler sonucunda, bu sinyalin kaynağının uzayın ötesindeki bir yıldız veya pulsar değil, amacını yitirmiş halde Dünya'nın yörüngesinde dönen eski bir uydu olduğu ortaya çıkmıştır.

Relay-2 uydusu ve tarihi görev

NASA'nın Relay-2 uydusu, 21 Ocak 1964 tarihinde uzaya fırlatılmıştır ve bu görev, öncül uydu Relay-1'in başarılı bir şekilde yörüngeye yerleştirilmesinden tam iki yıl sonra gerçekleşmiştir. Bu iki uydu, deneysel iletişim amaçlı tasarlanmış ve Van Allen kuşakları olarak bilinen Dünya'yı halka şeklinde çevreleyen radyasyon kuşaklarını haritalandırmak için geliştirilmiş özel cihazlar taşıyordu. Relay-2 uydusu, uzun yıllar boyunca görevini başarıyla yerine getirmiş ve bilim insanlarına değerli veriler sağlamıştır. Ancak 9 Haziran 1967 tarihinde, uyduyu çalışır durumda tutan iki transponder cihazının arızalanması nedeniyle uydu işlevselliğini tamamen kaybetmiştir. Transponderler, gelen sinyalleri alıp yeniden yayınlayan kritik bileşenler olduğundan, bu arızalanma uyduyu tamamen sessiz hale getirmiştir.

Gizemli sinyal ve keşif süreci

Yaklaşık bir yıl öncesinde, Avustralya'daki bilim insanı ekibi, ani olarak salınan ultra kısa bir elektromanyetik dalga tespit etmiştir ve bu nabız, gökten gelen diğer tüm sinyalleri bastıracak kadar güçlü bir yapıya sahip olmuştur. Curtin Üniversitesi'nden araştırmacı Clancy James, New Scientist dergisine verdiği röportajda, başlangıçta yeni bir pulsar veya başka bir gök cismi keşfetmiş olabileceklerini düşündüğünü ve bu durumdan çok heyecanlandığını belirtmiştir. James, sinyalin çok kısa bir süre içinde yayınlanmasına rağmen, diğer tüm gök cisimlerini çok aşan güçlü bir radyo dalgası karakteri taşıdığını vurgulamıştır. Bilim insanları başlangıçta bu sinyalin uzayın çok uzağındaki bir gök cisminden geldiğini ve belki de yeni bir keşif olduğunu düşünmüşlerdir. Ancak verilerin daha derinlemesine analiz edilmesi sonucunda, uzun süredir fonksiyonu durmuş olan Relay-2 uydusu gizemli sinyalin kaynağı olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma sonuçları, hakemli değerlendirme öncesi makalelerin yayınlanabildiği arXiv ön baskı sunucusunda yayınlanmıştır.