SpaceX'in Starship planları Florida'da rekabeti kızıştırıyor

Florida'nın Space Coast bölgesindeki Cape Canaveral uzay limanında yaşanan gelişmeler, uzay endüstrisinde yeni bir gerilim döneminin başlamasına işaret ediyor. SpaceX'in Starship roketlerini bu bölgeden fırlatma niyeti, limanı işleten askeri birim tarafından desteklenirken, aynı alanda faaliyet gösteren diğer fırlatma şirketlerinin ciddi endişeler taşımasına neden olmuştur. Özellikle Blue Origin ve United Launch Alliance (ULA), SpaceX'in yılda 120'ye kadar Starship fırlatma önerisinin, güvenlik protokolleri gereği kendi personellerini rutin olarak fırlatma rampalarından tahliye etmek zorunda bırakabileceğinden şikayet etmektedir.

Starship'in boyutu ve güvenlik riskleri

Starship ve Super Heavy güçlendiricisi kombinasyonu, tarihte inşa edilmiş en büyük roket sistemini oluşturmaktadır. En son versiyonu 400 fitten (yaklaşık 120 metre) daha uzun boyutunda ve 11 milyon poundan (5.000 metrik ton) fazla yanıcı metan ile sıvı oksijen yakıtı taşımaktadır. Gelecekte bu rakamlar daha da artacak olup, 2027 yılı civarında yüzde 20 daha fazla yakıt kapasitesiyle daha uzun bir versiyonun kullanıma alınması beklenmektedir. Bu muazzam boyut ve yakıt kapasitesi, fırlatma alanı etrafında oluşturulması gereken güvenlik yasak bölgelerinin diğer roketlere kıyasla çok daha geniş olmasını gerektirmektedir.

Starship'in kullandığı yakıt türü de ek bir risk faktörü oluşturmaktadır. Sıvı oksijen ile metan kombinasyonu, metaloks veya LOX/metan olarak bilinen bir karışım kullanılmaktadır. Bu yakıt türü, geleneksel roketlerde kullanılan diğer yakıtlardan farklı patlama karakteristikleri göstermektedir. Ayrıca Starship, Falcon 9 gibi eski nesil roketlerin aksine, uzun bir operasyonel sicile sahip olmadığından, Uzay Kuvvetleri'nin risk hesaplamalarına daha muhafazakar bir yaklaşım gerekmektedir.

Askeri yetkililer ve endüstri çatışması

Space Launch Delta 45 adlı Uzay Kuvvetleri birimi komutanı Albay Brian Chatman, Starship fırlatmalarının başlangıçta komşu fırlatma rampalarına erişimi kısıtlayacağını açıkça doğrulamıştır. Eastern Range olarak da bilinen bu birim, Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonu ve NASA'nın Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatma güvenliğini denetlemekten sorumludur. Chatman'ın birimi, test ve fırlatma operasyonları sırasında tüm personelin tehlike alanlarının dışında kalmasını sağlamakla yükümlüdür. Bu sorumluluk, uzay limanının sınırlarının ötesine kadar uzanan kamu güvenliğini de kapsamaktadır.

Chatman, Florida bölgesinin uzay fırlatmaları için ideal bir dönemde bulunduğunu vurgulamıştır. Fırlatma manifestosunda rekorlar kırıldığını, ulusal güvenlik açısından hayati önem taşıyan yörüngeye yetenek kazandırıldığını ve bunun stratejik bir meydan okuma zamanında gerçekleştiğini belirtmiştir. Bu açıklamalar, askeri yetkililer tarafından SpaceX'in projesinin ne kadar önemli görüldüğünü ortaya koymaktadır.

Rakip şirketlerin geçmiş mücadeleleri

Blue Origin ve ULA'nın SpaceX'in önüne barikat kurmaya çalışması bu ilk kez değildir. Geçmiş yıllarda benzer çatışmalar yaşanmıştır. 2013 yılında, NASA'nın kullanılmayan bir fırlatma rampasını SpaceX'e kiralaması konusunda iki rakip şirket engelleme girişiminde bulunmuştur. Ancak o dönemde başlatılan hukuki mücadeleyi kaybetmişlerdir. Bu tarihsel arka plan, mevcut Starship tartışmasının sadece yeni bir konu olmadığını, aksine uzay endüstrisinde devam eden bir rekabet dinamiğinin parçası olduğunu göstermektedir.