Güneş fırtınası dünya çapında aurora gösterisine neden oldu

Talha Gül - Kasım 13, 2025 22:02 | Son Güncelleme Tarihi: Kasım 13, 2025 22:02

Güneş'ten yayılan iki güneş fırtınası Dünya'ya ulaşarak milyonlarca kişinin şaşkın kuzey ışıklarını görmesine neden oldu. Jeomanyetik fırtına iletişim, elektrik şebekesi ve uydu operasyonlarını tehdit ediyor.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Dünya çapında yaşanan güneş fırtınası olayı, milyonlarca insanı gökyüzüne bakmaya sevk etti. İki gece boyunca, Güneş'ten yayılan enerji dalgaları Dünya'ya ulaşarak göz alıcı aurora gösterileri meydana getirdi. Bu güneş fırtınası olayı, Florida gibi ABD'nin güney bölgelerinde bile gözlemcileri şaşırtan kuzey ışıklarının görülmesine neden oldu.

Güneş fırtınasının kaynağı: Koromal kütle çıkışları

Güneş fırtınasının temelinde koromal kütle çıkışları (CME'ler) yatıyordu. Pazartesi günü Güneş'in dış atmosferinden birkaç saat arayla iki koromal kütle çıkışı meydana geldi. Bu güneş fırtınası olayında ilginç bir durum yaşandı: ikinci koromal kütle çıkışı, birincisinden daha hızlı hareket ederek ilkini yakaladı ve Dünya'ya ulaştıklarında birleştiler. İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu, bu olayı "yutulmuş" terimi kullanarak tanımladı, çünkü ikinci güneş fırtınası dalgası ilkini tamamen içine aldı.

Koromal kütle çıkışları, Güneş'in dış atmosferinden fışkıran iyonize gaz bulutları olan plazma ve manyetik alanlarıdır. Bu güneş fırtınası patlamaları Dünya'ya yönlendirildiğinde, Dünya'nın manyetik alanında büyük bozulmalara neden olarak jeomanyetik fırtınalara yol açabilirler.

Güneş fırtınasının etkileri ve tehditler

Ulusal Meteoroloji Servisi'nin Uzay Hava Tahmini Merkezi, güneş fırtınasının potansiyel risklerini değerlendirdi. Jeomanyetik fırtına, iletişim sistemlerini, elektrik şebekesini ve uydu operasyonlarını bozabilir. Merkez, ABD'deki güç şebekesi ve uydu operatörlerini hazırlanmaları için bilgilendirdi. İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu, mevcut güneş aktivitesinin G5 veya aşırı bir jeomanyetik fırtınaya yol açabileceğine inanıyordu. Salı günkü olayı "canavar fırtına" olarak nitelendiren kurum, iletişimi ve GPS uydu doğruluğunun etkilendiğini belirtti.

Uzay Hava Tahmini Merkezi'ndeki tahmin uzmanları, beklenen üç koromal kütle çıkışından ilk ikisinin Salı akşamki aurora gösterisine neden olduğuna inanıyor. Merkezden Shawn Dahl, güneş fırtınasının manyetik yöneliminin önemini vurguladı. Eğer güneş fırtınası Dünya'ya ters yönde dönerse, aktivite çok hızlı bir şekilde yükselir ve fırtına seviyeleri dramatik olarak artabilir.

Üçüncü güneş fırtınası ve devam eden tehditler

Üçüncü güneş fırtınası Çarşamba öğleden sonra saat 14:17'de Dünya'ya ulaştı. Bu güneş fırtınası dalgasında güneş rüzgarı hızları saatte 2,1 milyon milden fazlaydı. Ancak Dünya'nın, güneş fırtınasının çok kenar bir bölgesinden vurulduğu görülüyor. Bu durum, manyetik bulutun çoğunun gezegeni kaçırmış olabileceği anlamına geliyor. Perşembe günü için de şiddetli bir güneş fırtınası öngörülmüştü ve ABD'nin kuzey bölgelerinde akşam saatlerinde tekrar aurora görülme potansiyeli vardı.

Güneş fırtınası olayı, uzay hava tahmini uzmanlarının öngörü yeteneklerini test etti. Merkezden gelen güncellemelere göre, güneş fırtınasının etkisi beklenenden farklı seyretti. Ancak jeomanyetik fırtına tehdidi devam ediyor ve iletişim, elektrik şebekesi ve uydu operasyonları için dikkatli izleme gerekiyor. Bu güneş fırtınası olayı, Dünya'nın güneş aktivitesine karşı ne kadar savunmasız olduğunu bir kez daha gösterdi.

Etiketler:

güneş fırtınası aurora koromal kütle çıkışı jeomanyetik fırtına uzay hava kuzey ışıkları güneş aktivitesi uydu operasyonları CME uzay hava tahmini