Uyku pozisyonunuz ruh halinizi ele veriyor olabilir

Uyku pozisyonu ve stres arasındaki bağlantı, Türkiye'de de son dönemde sıkça tartışılan konular arasında yer alıyor. Sosyal medya platformlarında ortaya atılan iddialara göre, "dağcı" veya "flamingo" gibi belirli uyku pozisyonlarının yüksek stres ya da duygusal gerginliği yansıttığı öne sürülüyor. Ancak uzmanlar, bu tür iddiaların bilimsel dayanağının oldukça zayıf olduğuna dikkat çekiyor. Özellikle uyku pozisyonu ile zihinsel sağlık arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmaların sayısı oldukça sınırlı. Konunun uzmanları, asıl önemli olanın uyku kalitesi ve stres düzeyi olduğunu belirtiyor.

Uyku pozisyonu gerçekten anlam taşıyor mu?

Providence St. Joseph Hastanesi Uyku Bozuklukları Merkezi'nden Dr. Bruce Tammelin, uyku pozisyonu ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaların büyük bölümünün 1970'li yıllara dayandığını ve günümüzde bu alanda yeterli veri bulunmadığını ifade ediyor. Türkiye'deki uzmanlar da benzer şekilde, uyku pozisyonunun tek başına zihinsel sağlık üzerinde belirleyici bir rol oynamadığını vurguluyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar, uyku kalitesinin ve süresinin, hem fiziksel hem de zihinsel sağlık açısından çok daha önemli olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle yan yatmanın, beynin zararlı atıkları temizlemesine yardımcı olabileceği ve Alzheimer riskini azaltabileceği yönünde bulgular mevcut. Ancak, bu tür etkilerin uyku pozisyonundan ziyade genel uyku düzeniyle daha yakından ilişkili olduğu belirtiliyor. Anahtar kelime olarak öne çıkan "uyku pozisyonu", toplumda merak edilen bir konu olsa da, bilimsel olarak kesin bir anlam taşımıyor.

Stres ve uyku döngüsü arasındaki hassas denge

Stresin uyku üzerindeki etkisi, bilimsel olarak çok daha net bir şekilde ortaya konmuş durumda. Uzmanlar, stresli dönemlerde vücudun hipotalamik-hipofiz-adrenal (HPA) ekseninin aktive olduğunu ve bu süreçte kortizol hormonunun salgılandığını belirtiyor. Kortizol, vücudun stresle başa çıkmasında önemli bir rol oynarken, aynı zamanda uyku-uyanıklık döngüsünü de etkiliyor. Özellikle gün boyunca yüksek seyreden kortizol seviyeleri, akşam saatlerinde melatonin üretimini baskılayarak uykuya geçişi zorlaştırabiliyor. Uzun süreli yüksek kortizol düzeyleri ise, iltihaplanma, kronik ağrı, depresyon ve hatta Alzheimer gibi nörolojik hastalıkların ilerlemesine zemin hazırlayabiliyor. Bu noktada "uyku pozisyonu"ndan ziyade, stres yönetimi ve sağlıklı uyku alışkanlıklarının önemi bir kez daha öne çıkıyor. Türkiye'de yapılan gözlemler de, stresin uyku kalitesini doğrudan etkilediğini gösteriyor.