Hawaii'de keşfedilen yıldız, bilim dünyasını şaşırttı...

Hawaii Üniversitesi'nde görev yapan bir grup astronom, Gaia BH2 adlı kara delik sisteminde yer alan kırmızı dev yıldızın beklenmedik özelliklerini ortaya çıkardı. Yıldızın kimyasal bileşimi ve yaşı arasındaki tutarsızlık, bilim dünyasında büyük bir merak uyandırdı. Gaia BH2 sistemi, Avrupa Uzay Ajansı'nın Gaia misyonu sayesinde tespit edilen ve kara deliğin aktif olarak madde çekmediği, yani "uyku halinde" olduğu nadir sistemlerden biri olarak öne çıkıyor. Araştırma ekibi, yıldızın geçmişiyle ilgili şaşırtıcı bulgulara ulaştı ve bu keşif, yıldız evrimiyle ilgili mevcut teorilerin yeniden gözden geçirilmesini gerektirebilir.

Kimyasal yapı ile yaş arasındaki çelişki

Gaia BH2 sistemindeki kırmızı dev yıldız, sahip olduğu ağır elementler bakımından evrenin ilk dönemlerinde oluşmuş eski yıldızlara benziyor. Özellikle alfa elementleri açısından zengin olan bu yıldızın, kimyasal analizlere göre yaklaşık on milyar yıl yaşında olması bekleniyordu. Ancak, NASA'nın TESS uydusu ile yapılan asteroseismoloji çalışmaları, yıldızın içindeki titreşimleri inceleyerek yaşının yalnızca beş milyar yıl civarında olduğunu ortaya koydu. Bu durum, genç bir yıldızın neden eski yıldızlara özgü kimyasal özellikler taşıdığı sorusunu gündeme getirdi. Araştırmanın başyazarı Daniel Hey, genç ve alfa zengini yıldızların oldukça nadir olduğunu ve bu durumun yıldızın izole bir şekilde evrimleşmediğine işaret ettiğini belirtti. Gaia BH2'nin bu ilginç yıldızı, yıldız evrimi ve kimyasal zenginleşme süreçleri hakkında yeni sorular doğurdu.

Dönüş hızı ve olası geçmişi

Yıldızın dikkat çeken bir diğer özelliği ise dönüş hızı oldu. Yer tabanlı teleskoplarla yapılan gözlemler, bu kırmızı devin her 398 günde bir döndüğünü gösterdi. Bu hız, benzer yaşta ve izole haldeki kırmızı devlerden çok daha yüksek. Bilim insanlarına göre, bu sıra dışı dönüş hızı ve kimyasal yapı, yıldızın geçmişte başka bir yıldızla birleşmiş olabileceğini ya da kara deliğin önceki yoldaşından oluşurken büyük miktarda madde emmiş olabileceğini düşündürüyor. Her iki senaryo da yıldızın hem kimyasal zenginliğini hem de artan açısal momentumunu açıklayabilir. Gaia BH2 sistemi, kara deliğin yoldaşından aktif olarak madde çekmediği için X-ışını yaymıyor ve bu nedenle ancak hassas yıldız hareketi ölçümleriyle tespit edilebiliyor. Bu özellikler, Gaia BH2'yi astronomlar için eşsiz bir laboratuvar haline getiriyor.