Diğer gezegenler nasıl kar yağıyor! Bilim insanları açıklıyor

Dünya dışındaki gezegenler üzerinde kar oluşumunun mümkün olup olmadığı sorusu, uzay bilimcileri tarafından uzun süredir araştırılmaktadır. Güneş Sistemi'nin çeşitli gök cisimlerinde, Dünya'daki su karından tamamen farklı mekanizmalarla donmuş parçacıklar oluşmaktadır. Her gezegenin kendine özgü atmosferik yapısı, sıcaklık değerleri ve kimyasal bileşimi, kar oluşumunun şeklini ve olasılığını belirlemektedir.

Atmosferi olmayan gezegenlerde kar imkânsız

Merkür ve Ay gibi atmosferi bulunmayan gök cisimlerinde, geleneksel anlamda kar oluşması fiziksel olarak mümkün değildir. Gece saatlerinde bu gezegenlerin yüzey sıcaklığı son derece düşük seviyelere inse de, kar oluşumu için gerekli olan atmosferik koşullar tamamen yoktur. Atmosferin olmaması, buharlaşma ve yoğunlaşma döngüsünün gerçekleşmesini engeller. Bu nedenle, ne kadar soğuk olursa olsun, bu gök cisimlerinde kar örtüsü hiçbir zaman oluşamaz. Bilim insanları, bu durumu Güneş Sistemi'nin en temel kar oluşum engeli olarak değerlendirmektedir.

Venüs'teki metalik don ve Plüton'un azot buzu

Venüs, geniş bir atmosfere sahip olmasına rağmen, yüzey sıcaklığının aşırı yüksekliği nedeniyle su karının oluşmasını imkânsız kılmaktadır. Ancak dağ tepelerinde ilginç bir olgu meydana gelmektedir: pirit mineralleri aşırı ısının etkisiyle buharlaşmakta ve yüksek rakımlı bölgelerde metalik don tabakası oluşmaktadır. Gelecekteki araştırmalar, bu donun kar benzeri şekilde aşağıya doğru hareket edip etmediğini ortaya çıkaracaktır. Diğer taraftan, Plüton ise azot buzundan oluşan bir yüzeye sahiptir. Seyrek bir atmosferi olan Plüton'da, 2035 ile 2050 yılları arasında güney yarımküresinde kar yağışlarının başlaması beklenmektedir. Bu beklenti, Plüton'un yörüngesindeki konumsal değişiklikleriyle doğrudan ilişkilidir.

Mars'ta karbondioksit karı ve kutup başlıkları

Mars, Güneş Sistemi'nde kar oluşumunun en ilginç örneklerinden birini sunmaktadır. Gezegendeki kutup başlıkları, donmuş karbondioksit ve sudan meydana gelmektedir. Bu başlıklar mevsimsel değişimlere bağlı olarak boyut ve yapı açısından değişkenlik göstermektedir. Mars'ın atmosferi yüzde 96 oranında −78 derecede donmuş karbondioksitten oluşmaktadır. Su karından farklı olarak, karbondioksit karı daha ince bir yapıya ve küp şeklinde kristal oluşumuna sahiptir. NASA'nın Phoenix görevi, yüzeye ulaşmadan buharlaşan su karını tespit etmiş olup, bu bulgu Mars dağlarının yamaçlarında kar örtüsünün varlığını göstermektedir. Bu keşif, Mars'ın geçmiş iklim koşulları hakkında önemli ipuçları sağlamaktadır.